Historia Linii kolejowej Tajlandia-Birma zwanej "Linią śmierci"
Na pięćdziesiątym kilometrze znajdował się pierwszy z trzech obozów znajdujących się w rejonie mieście Kanchanaburi. Był nim obóz szpitalny przeznaczony dla jeńców z Sił F i H.
- Nazwa obozu: Kan'buri Hospital
- przeznaczenie: obóz szpitalny
- Inne nazwy obozu: Kanchbanuri, Kanburi, Katbaru, Kamburi
- Nazwa japońska obozu:
- kilometr linii: 50
W obozie tym przebywali między innymi jeńcy z "British Sumatra Batalion". Jak opisywał A. A. Apthorp w książce pt. "British Sumatra Batalion": "Brytyjczycy pracowali przy budowie kolei na terenie Birmy do końca października 1943 roku. Do tego czasu większość z nich była chora i wycieńczona pracą. Przetransportowani zostali z obozu "Changaraya" do "Kan'buri Hospital". Dotarli tu 13 stycznia 1944 roku. W obozie znajdowała się już grupa około 1000 jeńców brytyjskich. Obóz został podzielony ogrodzeniem na dwie części. Część jeńców pracowała w mieście, ale nie byli oni uważani przez Japończyków jako osobna grupa obozowa. Lokalni handlarze sprzedawali swoje produkty do obozowej kantyny. Dostęp do lepszych produktów żywieniowych szybko wpłynął na poprawę zdrowia mężczyzn. Współczynnik śmiertelności zmalał bardzo szybko. Obecnie batalion liczył nie więcej niż 300 osób. 23 marca jeńcy zostali zbadani przez japońskiego oficera medycznego. Wybrani otrzymali przydział do transportu, którego celem była Japonia. Najpierw jednak przeniesieni zostali do obozu "Tha Makhan"."
- Nazwa obozu: No 2 Base Camp
- przeznaczenie: obóz jeniecki
- Inne nazwy obozu: Kanchbanuri, Kanburi, Katbaru, Kamburi
- Nazwa japońska obozu:
- kilometr linii: 51
Obóz "No 2 Base Camp" przeznaczony był dla alianckich oficerów, natomiast głównym obozem, zwłaszcza dla armii japońskiej, był obóz tzw. "Kan'buri Base", będący siedzibą japońskiego 9. Regimentu Kolejowego, odpowiedzialnego za budowę tajlandzkiej części szlaku kolejowego. Znajdował się tu także szpital dla żołnierzy alianckich przydzielonych do Sił F i H. Przez jeńców często zwany był obozem pustynnym (Dessert Camp). Obóz znajdował się na płaskim błotnistym terenie na obrzeżach miasta, zwanym często aerodromem.
- Nazwa obozu: Kan'buri Base
- przeznaczenie: obóz jeniecki i siedziba 9. Regimentu Kolejowego
- Inne nazwy obozu: Kanburi, Katbaru, Kamburi, Canbury,
- Nazwa japońska obozu:
- kilometr linii: 53
Fotografia 47. Cmentarz wojenny w Kanchanaburi.
Obecnie jedyną pozostałością po przebywających tu jeńcach alianckich jest duży cmentarz wojenny "Kanchanaburi War Cemetery". Jest on głównym cmentarzem wojennym, gdzie złożone zostały szczątki 6982 jeńców wojennych, w większości Australijczyków, Brytyjczyków i Holendrów. Przez miejscowość Kanchanaburi szlak kolejowy przebiega jego wschodnią granicą. Większość zabudowań znajduje się pomiędzy rzeką a linią kolejową. Tory biegną tu prosto z południa na północ przez następne 5 kilometrów osiągając miejscowość Tha Makham. W północnej jej części tory skręcają łagodnym łukiem na zachód w stronę rzeki Kwai Noi. Tu znajduje się właśnie sławny most numer 277 zwany "Mostem na rzece Kwai". Obecnie pozostał tylko most betonowy. Po drewnianej konstrukcji pierwszego mostu nie pozostał już żaden ślad. Przy samej rzece, na południe od obu mostów znajdował się obóz jeniecki "Tha Makhan" zamieniony następnie na szpital.
- Nazwa obozu: Tha Makhan
- przeznaczenie: obóz jeniecki, szpital
- Inne nazwy obozu: Tamarkan, Tha Makham, Tamaken, Tamakan
- Nazwa japońska obozu:
- kilometr linii: 56
Fotografia 48. Obecne zabudowania Kanchanaburi. Czerwona linia wskazuje położenie szlaku kolejowego. Czerwone kropki pokazują przebieg rozebranego odcinka torów prowadzącego przez most drewniany. Do niego przylegał teren obozu "Tha Makhan". Zarysy obozu zaznaczone zostały czerwonym prostokątem.
Most wymieniony w książce Pierre Boulle'a a potem w filmie, został zbudowany na rzece Kwae Yai ("Mała Kwai"), a nie jak sugeruje film na rzece Kwai. Kwai w języku tajskim oznacza "rzeka" więc tytuł książki brzmiałby "Most na rzece Rzeka". Aby nazwa była poprawna, książka i film musiałby się nazywać "Most na rzece Kwai Yai".
Obóz jeniecki w Tha Makhan (Tamarkan) zarządzany był ze strony alianckiej przez pułkownika Philipa Toosey'a, który miał pod sobą żołnierzy brytyjskich i holenderskich. To właśnie oni zbudowali dwa mosty, najpierw drewniany, a potem stalowo-betonowy.
Fotografia 49. Linia kolejowa w rejonie Kanchanaburi.
Zdjęcie nr 50 przedstawia dwa mosty (drewniany na górze, betonowy na dole) sfotografowane z pokładu alianckiego samolotu w czasie wojny. Żółte strzałki wskazują położenie stanowisk obrony przeciwlotniczej. Czerwona strzałka wskazuje drewniane rusztowanie rozciągające się wzdłuż drewnianego mostu. W prawym dolnym rogu widoczny jest fragment ogrodzenia obozu jenieckiego Tamarkan. Wokół mostów widoczne są kratery powstałe w wyniku bombardowania mostów przez lotnictwo alianckie.
Fotografia 50. Zdjęcie lotnicze dwóch mostów na rzece Kwae Yai. Dolny most to nieistniejący most drewniany. Górny to most betonowy wykorzystywane do dziś. Żółte strzałki wskazują położenie ziemnych umocnień dla stanowisk artylerii przeciwlotniczej.
Strona: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 15, 16, 17, 18, 19