P-40 nad wyspami Pacyfiku
Centralny Pacyfik
Gdy piloci 45. Dywizjonu myśliwskiego należącego do 15. Grupy Lotniczej stacjonującej na Bellows Field, dowiedzieli się od swojego dowódcy Juliana "Jack" Thomasa o rozkazie wyruszenia na front, byli pełni entuzjazmu. Przez okres 18 miesięcy, od ataku na Pearl Harbor, jedynym zadaniem pilotów tej jednostki były niekończące się patrole nad Oahu oraz akcje przechwycenia podejrzanych samolotów. Jak zawsze były to własne maszyny, które zeszły z kursu.
We wrześniu 1943 roku 45. FS został przeniesiony na samotną wyspę Baker w rejonie wysp Ellice. Dywizjon wyposażony został w myśliwce P-40N pomalowane w charakterystyczny jasno piaskowy kolor.
(Fotografia 7. Wyspa Baker. Czarna linia przedstawia zarys pasa startowego z czasów II Wojny Światowej.)
Siódma Armia Lotnicza założyła lotnisko na tej wyspie w ramach przygotowań do zajęcia wysp Gilberta, położonych 600 mil na zachód.
Niestety piloci szybko się rozczarowali, gdy ich jedynym zagrożeniem były roje gęsi odwiedzające wyspę.
Epidemia dezynterii dopadła dywizjon wykluczając ze służby 91 mężczyzn. Sam dowódca trafił na cztery dni do szpitala. Jedyną przerwą od nic nierobienia była akcja z 23 października 1943 roku, gdy radar wykrył zbliżający się samolot z kierunku wysp Gilberta. Para P-40N z 45. FS przechwyciła i zestrzeliła potężną łódź latającą "Emily".
Po inwazji na wyspę Tarawa piloci 45. FS zostali przeniesieni na wyspę Nanoumea. Był to koniec listopada 1943 roku. Niestety akcje bojowe wciąż omijały dywizjon, nawet po przeniesieniu na wyspę Abemama w archipelagu wysp Gilberta.
Dnia 17 stycznia 1944 roku dowódca jednostki maj. Julian Thomas wraz z 8 myśliwców P-40N dokonał przebazowania na wyspę Makin. Stąd piloci mogli w końcu wziąć udział w prawdziwej walce. Ich pierwsza misja miała już miejsce dzień później. Ich celem był silnie broniony atol Jaluit położony 300 mil na północny-zachód. P-40N obłożyły Jalauit i Mili bombami. Wrogi ogień obrony p-l był bardzo intensywny. Piloci nie napotkali jednak żadnych wrogich myśliwców.
W tym czasie bombowce B-25 z 41. Grupy Bombowej, stacjonującej na Makin, przyjmowały ciężkie baty ze strony japońskich myśliwców, które stacjonowały w północnej części atolu Maloelap, będącego poza zasięgiem myśliwców P-39 i P-40 z VII Dowództwa Myśliwskiego.
W czasie tych misji "Zera" ścigały wycofujące się bombowce aż po atol Arno. Załogi bombowców ponosiły ciągłe straty, a sytuacja ta coraz bardziej irytowała pilotów myśliwców. W końcu podpułkownik Sherwood Buckland, dowódca VII Dowództwa Myśliwskiego z siedzibą na Makin, znalazł sposób na przyniesienie ulgi załogom B-25 zakładając pułapkę na Japończyków. Zamiast eskortować bombowce jak najdalej było można, postanowił on zapewnić im eskortę w drodze powrotnej. Dwanaście do pełna zatankowanych P-40 wyruszyło w akcję pod dowództwem maj. Harry’ego Thompsona z 45. FS.
(Fotografia 8. P-40 z 45. FS w charakterystycznym jasno-piaskowym malowaniu.)
Myśliwce zajęły pozycje na trzech wysokościach: 8000, 10000 i 12.500 stóp. Minęli atol Arno i skierowali się na północ. Gdy skończyło się paliwo w podwieszanych zbiornikach, piloci wypatrzyli powracające B-25. Za nimi podążała chmara "Zero" z 252. Kokutai. Kapitan James Vande Hey dowodził grupą na środkowym pułapie i jako pierwszy wkroczył do akcji od razu zestrzeliwując dwa "Zero". Po chwili wszystkie P-40 zaangażowały się w walki. Porucznik D R "Bob" Butler wspominał:
"Spojrzałem na prawo i dostrzegłem "Zero" wznoszącego się ostro do góry. Złapałem kontakt wzrokowy z japońskim pilotem. Byłem zaskoczony jego prędkością wznoszenia. Po nieudanym przechwyceniu skierowałem się w kierunku atolu Maloelap a potem zawróciłem, łapiąc kontakt z kolejnym "Zero", który wracał do domu. Pamiętam, że japońskie samoloty nigdy nie zapewniały sobie wspólnej osłony. Zawsze widziałem samotnie powracające maszyny. Moje zestrzelenie zostało nagrane przez kamerę fotosjapera. Jak się potem dowiedziałem film ten był często wykorzystywany w szkołach pilotażu. Ja sam nigdy go nie widziałem."
(Fotografia 9. Północna część atolu Maloelap z widocznym opuszczonym lotniskiem wybudowanym przez Japończyków.)
Innym pilotem, który zestrzelił "Zero" był porucznik Robert W "Todd" Moore, jeden z najdłużej służących pilotów w 45. FS. Jak wspominał: "Kiedy samoloty przeleciały pode mną, zanurkowałem, aby przechwycić maruderów wiszących na ogonach naszych bombowców. Na wysokości 6000-7000 stóp spostrzegłem "Zero" próbującego uciec z gotującej się walki. Jego pilot wypatrzył mnie prawie w tym samym czasie co ja jego. Japończyk postanowił zmienić taktykę i zaczął uciekać lotem nurkowym w kierunku lotniska na Taroa. Uzyskałem wiele trafień w silnik i nasadę skrzydeł. Japończyk wykonał kilka ostrych manewrów i nagle zaczął się dziwnie zachowywać. Samolot powolnym lotem zaczął się wznosić. Wyglądało to tak jakby pilot był ciężko ranny. Zbliżyłem się na odległość 700 stóp i otworzyłem ogień lekko powyżej opadającego "Zero". Nagle Japończyk eksplodował."
Wszystkie 12 P-40 szczęśliwie powróciło na lotnisko. Piloci rościli sobie prawo do 10 zestrzeleń. Dywizjon próbował powtórzyć ten sukces przez następne dwa dni, ale piloci nie spotkali już wroga.
Potem dywizjon powrócił do atakowania atolu Jalauit w ramach przygotowań do inwazji na wyspy Marshalla. Niestety już nigdy więcej piloci 45. FS nie napotkali wrogich samolotów. W marcu 1944 roku 45. FS został wycofany na Hawaje.
Centralny Pacyfik ponownie ugościł pilotów 45. FS rok później. Wówczas piloci zasiadali już za sterami myśliwców P-51D "Mustang". Wielu z nich powróciło do akcji nad Iwo Jimą oraz wykonując dalekie loty eskortowe nad wyspy Japońskie. W czasie tych misji Todd Moore zestrzelił 11 samolotów wroga stając się najlepszym asem Siódmej Armii Powietrznej w czasie Drugiej Wojny Światowej.
Tomasz Ramza
Literatura:
Carl Molesworth, "P-40 Warhawk Aces of the Pacific", wydawnictwo Osprey
"Pilot's Manual for Curtiss P-40 Warhawk", Official 1940 government handbook